Umowa ubezpieczenia na życie

Po zawarciu takiej umowy po obu stronach powstają określone prawa i obowiązki. Stronami umowy ubezpieczenia na życie, zgodnie z regulacją kodeksu cywilnego są: ubezpieczyciel oraz ubezpieczający.

Ubezpieczycielem zgodnie z powołaną wyżej ustawą o działalności ubezpieczeniowej może być krajowy lub zagraniczny zakład ubezpieczeń, spełniający wymogi nałożone tą ustawą.

Zawierając umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa  spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę (art. 805 § 1 k.c.). Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej (art. 805 § 2 pkt. 2 k.c.). Ubezpieczający natomiast obowiązany jest do opłacania składki ubezpieczeniowej, którą oblicza ubezpieczyciel, zgodnie z okresem trwania swojej odpowiedzialności. Należy pamiętać, że czym innym jest odpowiedzialność ubezpieczyciela w wyniku śmierci ubezpieczonego, a czym innym odpowiedzialność w wyniku śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku. Są to różne ryzyka.

Aby umowa ubezpieczenia została zawarta w sposób ważny i skuteczny, zajście wypadku ubezpieczeniowego w niej przewidzianego, musi być obiektywnie możliwe, w szczególności wypadek taki nie może zaistnieć przed zawarciem umowy. Nie może być zatem przedmiotem umowy ubezpieczenia np. śmierć osoby nieżyjącej.

Umowa ubezpieczenia na życie winna być zawarta na piśmie, a jej dobrowolny charakter oznacza, że obowiązujące zasady takiej umowy określają Ogólne warunki umowy, które są załącznikiem do polisy ubezpieczenia.

Niezbędnym minimum informacji jakie musimy przeanalizować w OWU jest:

– zakres i okres udzielonej ochrony

– Katalog wyłączeń odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń

– sposób oraz system szacowania wartości szkody

– okresy karencji oraz stosowany w umowie system franszyzy oraz udziałów własnych

Franszyza określa  próg odpowiedzialności ubezpieczyciela np. powyżej określonej kwoty lub wypłatę odszkodowania pomniejszonego o kwotę lub wartość procentową szkody podaną w umowie. 

Karencja oznacza okres w jakim ubezpieczyciel mimo zawarcia i opłacenia składki wynikającej z umowy ubezpieczenia nie ponosi odpowiedzialności za wystąpienie określonych w umowie ryzyk np. okres 9 miesięcy od zawarcia umowy z tytułu ryzyka związanego z urodzeniem dziecka.

Zawierając umowę ubezpieczenia pamiętajmy, że wysokość składki ubezpieczeniowej nie powinna odgrywać decydującej roli przy jej wyborze. Należy bowiem mieć zawsze na uwadze, że wysokość składki jest adekwatna do zakresu udzielanej ochrony ubezpieczeniowej (ryzyka ubezpieczeniowego związanego z daną umową).

Zatem nie podejmujmy decyzji w sposób pochopny kierując się tylko konkurencyjnością składki, badajmy przede wszystkim konkurencyjność zakresu udzielanej ochrony oraz zasad rozliczania szkody.

Umowa ubezpieczenia zawierana jest na podstawie pisemnego wniosku, który bardzo często zawiera wiele pytań dotyczących przedmiotu ubezpieczenia, rodzaju działalności, potencjalnych ryzyk (zagrożeń) wiążących się z przedmiotem działalności. Wszystko to jest związane z oceną ryzyka i przekłada się na koszt zakupu ubezpieczenia czyli składkę ubezpieczeniową. Na wszystkie pytania trzeba rzetelnie odpowiedzieć, zgodnie ze swoją wiedzą. Wszelkie niezgodności, jakie zostaną później ujawnione, zakład ubezpieczeń może wykorzystać przeciwko ubezpieczającemu i powołać jako uzasadnienie odmowy wypłaty lub ograniczenia wysokości odszkodowania.

Ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Przepisy prawa zakładają więc, że w ciągu tego miesiąca klient ma prawo się rozmyślić. Warunkiem przy odstąpieniu od umowy jest posiadanie polisy na okres dłuższy niż 6 miesięcy.

Zgodnie z art. 830 § 1 k.c. przy ubezpieczeniu osobowym ubezpieczający może wypowiedzieć umowę w każdym czasie z zachowaniem terminu określonego w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia, a w razie jego braku – ze skutkiem natychmiastowym.
Nieopłacenie raty składki w terminie określonym w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia mimo uprzedniego wezwania do zapłaty w dodatkowym terminie określonym w ogólnych warunkach ubezpieczenia w braku odmiennego zastrzeżenia w umowie uważa się za jej wypowiedzenie przez ubezpieczającego. W myśl art. 830 § 3 k.c. ubezpieczyciel może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia na życie jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie.

W umowach o krótszych okresach ubezpieczenia (np. 1 rok) występują czasami tzw. klauzule prolongacyjne, zgodnie z którymi umowa ubezpieczenia przedłuża się automatycznie na kolejny okres, jeżeli żadna ze stron (tzn. ubezpieczający lub zakład ubezpieczeń) przed upływem okresu ubezpieczenia nie złoży oświadczenia, że umowę rozwiązuje. Umowę taką ubezpieczający może wypowiedzieć w każdym czasie w terminie podanym w ogólnych warunkach ubezpieczenia.